اختلال حسی بینایی در اوتیسم

اختلال حسی بینایی در اوتیسم

یکی از مشکلات شایع در کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم مشکلات پردازش حسی است که به شدت روند یادگیری و سازگاری با محیط را مختل می­ کند.  هرکدام از پنج حس شنیدن، دیدن، چشیدن، بوییدن و لمس کردن آستانه­ های متفاوتی از محرک­های حسی را دارا هستند. آستانه به نقطه­ ای اشاره دارد که در آن فرد به اطلاعات حسی پاسخ می­ دهد. در کودکان دارای اختلال طیف اتیسم آستانه­ ی برخی از حواس معمولا پایین (حساسیت زیاد) و یا بالا (حساسیت کم) هستند. افراد دارای آستانه­ ی بالا به علت دارا بودن حساسیت کم، تمایل به کم حسی یا زیر پاسخدهی دارند و نیز افراد با آستانه­ ی پایین به علت دارا بودن حساسیت زیاد تمایل به بیش حسی یا بیش پاسخ دهی دارند. هر شخص با توجه به سطح برانگیختگی خودش (نسبت به آستانه) به محرک­ها پاسخ می­دهد، به این معنا که برخی از کودکان دارای اختلال طیف اتیسم هنگامی که محرک کمی وارد می­شود پاسخ می­دهند (آستانه ­ی پایین) و برخی از آن­ها به محرکات بیشتری برای عکس­ العمل نشان دادن نیاز دارند (آستانه ­ی بالا). رفتارهای کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم معمولا تحت تاثر این آستانه­ های حسی یا مشکلات حسی هستند. رفتارهای "غیرمعمول " افراد دارای اتیسم (اینکه در برابر برخی صداها گوش­های­شان را می­پوشانند و عکس­ العمل شدید نشان می­دهند اما مثلاً در هنگام صدا کردن نامشان عکس­ العملی ندارند) رفتارهای حسی نامیده می­شوند.  در ادامه ی مطالب مربوط به پرداختن اختلالات حسی کودکان اوتیسم، در نظر داریم  ی اختلال حسی بینایی را مورد بررسی قرار دهیم.

   اختلال حسی بینایی« تند کار»

•  خیره شدن به برخی مواد و آشغال‌هایی که ممکن است توجه دیگران را جلب نکند

•  اشتغال طولانی با یک دکمه کوچک، نخ لباس یا برآمدگی کوچکی روی شی.

•   انجام حرکت‌های ناگهانی با سر یا چشم به دلیل دور یا نزدیک شدن به برخی اشیا

•  خیره یا دور شدن از برخی محرک‌های نوری مانند نورهای فلورسنت

•  اجتناب کردن یا خیره شدن به اشیایی که حرکت چرخشی دارند

•  ترس از تاریکی

•  واکنش احتمالی به آینه، آفتاب و نظیر آن

اختلال حسی بینایی «کندکار»

•  نگاه کردن مستقیم به نور، خیره شدن به لامپ‌ها، رنگ‌های تند، نزدیک کردن چشم به محرک‌های حرکتی و دیداری

•  چرخاندن اشیا جلوی چشم یا نزدیک کردن آن‌ها به چشم

•  لوچ شدن چشم هنگام نگاه کردن به اشیای نزدیک

•  انجام حرکات بدنی در مقابل منبع ایجاد نور

•  دست زدن فراوان به اشیای نوک تیز و لبه تاریک و نظیر آن

اختلال حسی بینایی «ناموزون»

•  نگاه کردن بدون هدف به فضا؛ به نظر می‌رسد کودک دنبال چیزی می‌گردد

•   نگاه سطحی به افراد و اشیا به جای تمرکز بر آن

•   دستکاری چشم‌ها و رها کردن آن؛ کودک تلاش می‌کند نوری جلوی چشمانش ایجاد کند

•   لوچ کردن چشم‌ها

راهکارهایی برای والدین

استراتژی مورد استفاده برای این حس،  نگاه به انواع مختلفی از رنگ ها و افزایش تحمل کودک نسبت به تغییرات نوری است.  روش های به کار گرفته شده شامل بازی با توپ( قل دادن توپ و پرتاب آن به سمت هدف)  استفاده از بازی های کامپیوتری ( به دلیل ارائه محرک نوری توسط صفحه ی کامپیوتر)  ،  فعالیت نقاشی با طیف وسیعی از رنگ ها،  کار با پازل های رنگی،  استفاده از چراغ قوه در محیط های تاریک و دیدن تلویزیون در محیط نسبتا تاریک است.